Đặng gia Việt Nam - A story

http://dantri.com.vn/c76/s76-379626/chuyen-lam-kinh-te-cua-nha-ho-dang.htm

Gia đình họ Đặng là một “hiện tượng” của nền kinh tế Việt Nam, khi nằm trong top những gia đình sở hữu tài sản nhiều nhất và có hai phụ nữ dẫn đầu danh sách 30 phụ nữ giàu nhất nước.

Đặng Thị Hoàng Yến - Cách chim đầu đàn

Chị cả của gia đình họ Đặng được biết đến nhiều ở cương vị Chủ tịch Tập đoàn Công nghiệp Tân Tạo (ITA). Cùng với em trai là Đặng Thành Tâm, bà đã biến Tân Tạo, vùng đất nhiễm mặn của huyện Bình Chánh (TPHCM) thành một trong những khu công nghiệp kiểu mẫu đầu tiên tại Việt Nam.

Cho đến giờ câu mà bà Đặng Thị Hoàng Yến vẫn nhớ nhất là lời dặn dò của người cha: “Con là con chim đầu đàn, con bay về hướng nào thì các em sẽ bay theo hướng đó”. Trách nhiệm lớn lao ấy, cho đến hôm nay, những gì mà Đặng Thị Hoàng Yến đạt được đã vượt qua mong ước của thân phụ.

Tốt nghiệp Đại học Kinh tế năm 1980, Đặng Thị Hoàng Yến đã trải qua nhiều môi trường làm việc, từ doanh nghiệp tư nhân đến cơ quan nhà nước (bà từng giữ chức Giám đốc Trung tâm Xúc tiến đầu tư TPHCM), nhưng thử thách lớn nhất mà bà trải qua và cũng là tiền đề cho những thành công ngày hôm nay, là tại thị trường Mỹ.

Mười năm trước, Đặng Thị Hoàng Yến đến Mỹ bằng visa với thời hạn 6 tháng dành cho doanh nhân. Sau khi tìm hiểu cặn kẽ từ một số người môi giới nhà đất bản địa, bà quyết định đầu tư xây nhà chung cư. Mua đất ở Houston (thuộc tiểu bang Texas) xong, khi đến ngân hàng để tìm nguồn tài chính cho việc thiết kế, xây dựng, Đặng Thị Hoàng Yến nhận được câu trả lời: Không đủ điều kiện vay tiền!

Không nản, bà dồn sức lập dự án, sau đó đến thẳng chính quyền bang nhờ giúp đỡ. Những cố gắng của bà được đền đáp khi chính quyền bang Texas đồng ý giúp bà thuyết trình dự án trước lãnh đạo các ngân hàng. Và dự án của bà đã thuyết phục được các ông chủ nhà hàng Mỹ.

Lợi nhuận từ lĩnh vực đầu tư khôn khéo đã giúp bà đủ lực để xây Tập đoàn Tân Tạo với hơn mười khu công nghiệp trên cả nước. Năm 2007, bà đứng thứ 15 trong top 20 người giàu nhất Việt Nam trên sàn chứng khoán. Hai năm sau, Đặng Thị Hoàng Yến đã vươn lên vị trí thứ năm, với 2.700 tỷ đồng cổ phiếu ITA.

Chủ tịch Tập đoàn Tân Tạo cho biết, hiện các dự án bất động sản tại Mỹ vẫn tiếp tục và do khủng hoảng tài chính toàn cầu, ITA quyết định triển khai chậm các dự án mới, tập trung vào bán và cho thuê nhà ở tại các khu đô thị nhằm tạo tiền mặt, chờ nền kinh tế Hoa Kỳ hồi phục dần.

Riêng các dự án mà tập đoàn Tân Tạo đang đầu tư tại Việt Nam, Đặng Thị Hoàng Yến tỏ ra rất hài lòng, vì ITA đã biết tìm ra lợi thế do chính khủng hoảng mang lại: giá thành xây dựng hạ, việc đền bù giải tỏa không bị cạnh tranh, Chính nhờ vậy, chỉ trong hai năm 2008 - 2009, ITA đã thêm được 1.200ha cho quỹ đất, sẵn sang đầu tư các khu công nghiệp, khu đô thị, nhà máy điện… trong năm 2010.

Trong cuộc sống riêng Đặng Thị Hoàng Yến nếm trải những khó khăn tưởng chừng không thể vượt qua. Tai nạn giao thông đã cướp đi người chồng của bà khi con gái đầu lòng mới được vài tuổi, bé thứ hai sắp chào đời.

Bà đã thực hiện đúng lời hứa trước vong linh người chồng là nuôi dạy hai con nên người. Năm 2003, cô con gái lớn đạt giải nhì kỳ thi môn văn toàn nước Anh; năm 2004, đạt giải nhì cuộc thi phim dành cho các đạo diễn đang là sinh viên ở Anh. Còn cô thứ hai cũng đã vào đại học, có khát vọng tiếp nối sứ mệnh lãnh đạo doanh nghiệp của mẹ.

Đặng Thị Hoàng Yến còn có ước mơ cháy bỏng là xây dựng một trường đại học chất lượng cao. Tháng 10/2009, bà đã sang thăm Đại học Harvard được lãnh đạo trường tiếp đón trọng thị và mời ghi vào sổ lưu niệm dành cho khách quý. Đây là chuyến đi mở đầu cho hy vọng Việt Nam có trường đại học tư nhân đầu tiên đạt chuẩn quốc tế.

Đặng Thị Hoàng Phượng - “Nốt trầm” không thể thay thế

Con gái thứ ba của gia đình họ Đặng hiện là Tổng giám đốc điều hành Tập đoàn Đầu tư Sài Gòn (Saigon Invest - SGI), được giới phân tích đánh giá là cánh tay phải của Chủ tịch Tập đoàn SGI. Sức mạnh đó được xây dựng trên tính cách tổng hợp giữa sự sâu sắc, quyết liệt của người chị Đặng Thị Hoàng Yến và tính linh hoạt, nhìn xa trông rộng của anh trai Đặng Thành Tâm.

Với 40 công ty thành viên trải đều trên cả kinh doanh, sản xuất lẫn tài chính, ngoài dòng vốn lưu động chóng mặt còn là những dự án mà sự thành, bại được tính từng phút, thế nhưng Tổng giám đốc SGI vẫn thu xếp được trong một vẻ bề ngoài khá bình thản.

Nếu như tính quyết liệt của Đặng Thị Hoàng Yến và Đặng Thành Tâm được ví như những “nốt thăng” trong một bản nhạc, thì Đặng Thị Hoàng Phượng giống như một “nốt trầm”. Chưa khi nào nghe bà tuyên bố một chuyện gây chấn động, nhưng bà không giấu niềm tự hào: “Trong suốt 10 năm qua, tôi chưa trả lương cho nhân viên trễ một ngày”.

Khi anh trai Đặng Thành Tâm quyết tâm mạo hiểm với dự án Khu công nghiệp Quế Võ, Đặng Thị Hoàng Phượng - đang là Ủy viên HĐQT Tập đoàn Tân Tạo - cũng quyết định rời khỏi Tân Tạo để góp sức với anh trai.

“Quyết định để con gái còn bé bỏng lại trong Nam để ra Bắc cùng anh Tâm là sự hy sinh lớn nhất của tôi. Tất nhiên, tôi cũng vô cùng biết ơn sự rộng lượng của chồng mình”. Người rộng lượng của bà Đặng Thị Hoàng Phượng chính là ông Nguyễn Vĩnh Thọ, hiện là Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Nam Việt (Navibank).

Theo tính toán giá trị cổ phiếu đang nắm giữ, bà Phượng đứng ở vị trí thứ bảy trong bảng tổng sắp những người giàu nhất trên sàn chứng khoán Việt Nam 2009, với 1.631 tỷ đồng.

Đặng Thành Tâm - Thuyền trưởng tài ba

Được xem là “kiến trúc sư trưởng” xây dựng nên Khu công nghiệp Tân Tạo, nhưng Đặng Thành Tâm làm giới kinh doanh ngạc nhiên khi rời cương vị tổng giám đốc để về Bắc Ninh thành lập Công ty cổ phần Phát triển đô thị Kinh Bắc.

Quyết định này được cho là mạo hiểm, vì không ai nghĩ các tập đoàn quốc tế sẽ lập nhà máy ở vùng đất còn hoang sơ ấy. Hơn nữa, Đặng Thành Tâm lúc đó không đủ vốn để xây dựng một khu công nghiệp hiện đại.

Ông Tâm nhớ lại thời kỳ bức phá đầu tiên: Sau hai lần thuyết trình, dự án công ty Kinh Bắc (vốn điều lệ 20 tỷ đồng) được Chính phủ thông qua. Nhưng khi Văn phòng Thủ tướng gửi Quyết định về địa phương, chính quyền xã ở đây phản hồi: Không có công ty Kinh Bắc nào cả. Văn phòng Chính phủ lập tức triệu tập ông Tâm lên, vì cho rằng đó là “dự án ma”. Ông giải trình một sự thật: “Chúng tôi tiết kiệm nên chưa vội lập văn phòng công ty.

Rồi Khu Công nghiệp Quế Võ của tư nhân đầu tiên kéo được các tập đoàn như Canon, Nippon, MiTAC, Foxcon vào xây dựng nhà máy.

Sự mạo hiểm của Đặng Thành Tâm đã có kết quả: năm 2007, Công ty niêm yết trên sàn chứng khoán (mã KBC) với vốn chủ sở hữu 800 tỷ đồng. Sau hai năm, vốn hóa đã là trên 3.000 tỷ đồng, tổng tài sản tăng hơn bốn lần, tương đương 8.000 tỷ đồng. Tài sản đó lan ra cả Hà Nội và TPHCM. KBC nay đứng đầu 40 doanh nghiệp thành viên của Tập đoàn Đầu tư Sài Gòn (Saigon Invest - SGI) do Đặng Thành Tâm làm chủ tịch.

Có đến 40 doanh nghiệp chỉ trong thời gian ngắn, Đặng Thành Tâm cho rằng, đó là nhờ ông biết tận dụng khủng hoảng. “Tôi đã mua được nhiều dự án khi các nhà đầu tư khác phải rút lui; tiếp tục đẩy mạnh đầu tư để tận dụng nguyên liệu rẻ. Trong năm 2010, Saigon Invest sẽ xây dựng thêm hai khu công nghiệp ở Bắc Ninh, trồng thêm 2.000ha cao su ở Campuchia, xây nhà máy nhiệt điện ở Bắc Giang, nhà máy xi măng ở Nghệ An…”, ông Tâm cho biết.

Theo bảng xếp hạng những người giàu nhất trên sàn chứng khoán năm 2009 do Vnexpress bình chọn, Đặng Thành Tâm đứng vị trí thứ ba, với tổng tài sản 3.279 tỷ đồng. Nhưng theo giới phân tích, nếu tính cả số cổ phần mà ông nắm giữ ở Công ty cổ phần Khoáng sản Sài Gòn – Quy Nhơn (niêm yết trên sàn chứng khoán TP.HCM ngày 17/12/2009 với vốn điều lệ 1.000 tỷ đồng), thì ông ở vị trí số một.

Hậu phương 15 năm

Một nhiếp ảnh gia đã từng cam đoan với cánh phóng viên rằng Đặng Thành Tâm thích “chân dài”, và đưa ra bằng chứng là một tấm hình Chủ tịch Saigon Invest bên cạnh một người đẹp cao hơn ông gần… một gang tay.

Mối hoài nghi kéo dài suốt một thời gian và chỉ được “giải quyết” trong dịp kỷ niệm 15 năm ngày cưới của ông hồi đầu tháng 1/2010. Hóa ra, “chân dài” của Đặng Thành Tâm là vợ ông - bà Nguyễn Thị Kim Thanh, cũng nằm trong danh sách 100 người giàu nhất Việt Nam.

“Chuyện tình của chúng tôi như một câu chuyện cổ tích giữa người đẹp với anh chàng vừa nghèo vừa xấu trai”, Đặng Thành Tâm tự nhận mình như thế ở thời điểm 20 năm về trước.

“Một trong những thành công lớn nhất trong cuộc đời tôi là yêu và lấy được Kim Thanh. Chúng tôi đã có sáu năm yêu nhau rồi mới tiến tới hôn nhân. Tôi đi suốt, không chăm sóc được con cái, mọi việc điều giao phó cho vợ”, ông chia sẻ.

Năm 2007, số vốn một triệu USD của Đặng Thành Tâm và Đặng Thị Hoàng Yến chỉ đủ chi đền bù giải tỏa cho dự án Khu công nghiệp Tân Tạo. Gặp đúng thời kỳ khủng hoảng tài chính thế giới, Công ty hoạt động ba tháng là hết tiền trả lương.

Lúc đó, bà Kim Thanh đã phải vay tiền người chị gái. Hai tháng đầu, bà vay được mỗi tháng 10.000 USD, đưa chồng trả lương cho nhân viên, đến tháng thứ ba, chỉ còn 5.000 USD, những người quản lý Công ty đã tình nguyện chỉ lấy một nữa lương. May sao liền sau đó, một loạt doanh nghiệp người Hoa đã quyết định vào Khu công nghiệp Tân Tạo, nguy cơ phá sản mới hết!

Sau này bà Thanh mới thổ lộ, tháng thứ ba bà vẫn vay được 10.000 USD, nhưng không dám đưa hết cho chồng, bà tính nếu lỡ chồng phá sản thì còn có cái mà xoay xở cho gia đình.

Đã từng có nhiều bàn tán về mối bất hòa trong gia đình họ Đặng, khi hai em của bà Đặng Thị Hoàng Yến rời khỏi Tân Tạo. Nhưng chị cả nhà họ Đặng nói rằng: “Tân tạo hay Saigon Invest; Đặng Thị Hoàng Yến hay Đặng Thành Tâm thì cũng đều đã và đang sống hết mình để thắp sáng một cái tên chung, đó là gia đình họ Đặng.

Và chúng tôi tự hào về ba chúng tôi, về gia đình chúng tôi, nơi mỗi thành viên đều là một phần không thể thiếu và điều đó tạo nên sức mạnh cho chúng tôi, cũng như đóng góp chung vào sự phát triển của đất nước mình”.